بانوی ادب - ویژه برنامه سالروز وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها
ویژه برنامه بانوی ادب با کارشناسی حجت الاسلام حائری طبسی
عنوان برنامه: بانوی ادب (ویژه برنامه سالروز وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها)
تاريخ: 15/ 10/ 1401
استاد: حجت الاسلام والمسلمین حائری طبسی
مجری: آقای علی اسماعیلی
مجری:
السلام ای همسر شیر خدا * مادر عباس شمشیر خدا
السلام ای بانوی بیت الولاء * دامنت دانش سرای کربلاء
السلام ای روح احساس و ادب * آسمان چهار خورشید عرب
ای به تو از زینب کبری سلام * از حسین آن یوسف زهرا سلام
ای ادب را ارث داده بر پسر * سه ستاره زاده یک قرص قمر
در عزای تو مدینه گریه کرد * ام کلثوم و سکینه گریه کرد
بر تو ای بانوی خلق عالمین * ریخت اشک فاطمه بنت الحسین
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَة وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بَنیها وَ سِرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِه مُحَمَّد وَ عَجِّلْ فَرَجَهُم
سلام عرض می کنم محضر شما بینندگان عزیز و گرانقدر شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف)، به ویژه برنامه بانوی ادب خیلی خوش آمدید. امشب، شب سیزدهم جمادی الثانی و شب رحلت جانگداز همسر بزرگوار امیر المؤمنین، مادر بزرگوار حضرت ابی الفضل العباس شخصیت بی نظیر و بی همتای جهان اسلام حضرت ام البنین (سلام الله علیها) است. عرض تسلیت و تعزیت داریم خدمت همه مشتاقان، شیفتگان، ارادتمندان به اهل بیت عصمت و طهارت الهی که قسمت و روزی همه مان بشود آن های که مشرف شدند بازهم قسمت شان بشود، آن های که مشرف نشدند ان شاءالله برای شان بنویسند مشرف بشوند مدینة النبی، جنة البقیع آن جا قبر غریبانه و مظلومانه حضرت ام البنین (سلام الله علیها) را زیارت کنند.
با افتخار در خدمت شما هستیم، قرار است امشب زیر سایه این بانوی بزرگوار بنشینیم و از فضایل، جایگاه، مقام و منزلت ایشان بگوییم و البته این روز که روز رحلت این بانوی بزرگوار است به روز بزرگداشت مادران و همسران شهداء نامگذاری شده است. یاد می کنیم از همه شهدای عزیزمان مخصوصاً این ایام که ایام سالگرد شهادت سردار دلها شهید حاج قاسم سلیمانی عزیز و بزرگوارمان است درود و سلام می فرستیم به روح پاک و مطهر این شهید و همه شهدا، بویژه شهدای مدافع حرم.
در برنامه امشب توفیق داریم در محضر سرور عزیز و گرانقدر شخصیت بسیار با صفا و دوست داشتنی حضرت حجت الاسلام والمسلمین سید مرتضی حائری طبسی باشیم و ان شاء الله از نفس و بیان شیرین و شیوای ایشان بهرمند بشویم، جناب استاد خدمت تان سلام عرض می کنم خیلی خوش آمدید همچنین عرض تسلیت و تعزیت دارم.
استاد حائری طبسی:
سلام عرض می کنم خدمت حضرتعالی و بینندگان محترم و دوستانی که در استودیو خدمت شان هستیم تسلیت عرض می کنم ایام رحلت جانسوز وجود مقدس حضرت ام البنین (سلام الله علیها) را، همان آرزوی که حضرتعالی و دعایی که شما فرمودید ان شاء الله قسمت و روزی همه بینندگان عزیز و دوستانی که در خدمت شان هستیم زیارت حضرتش ان شاء الله در مدینه منوره باشد.
مجری:
خیلی ممنون و متشکر در بین بانوان عالم یک سری بانوان شاخص هستند یک جایگاه خاص و ویژه دارند مثل حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها)، حضرت زهرای مرضیه (علیها سلام). در قرآن هم از برخی از این بانوان بزرگوار نام برده شده است. اگر از این مرحله بگذریم بانوان دیگری هستند که یک جایگاه ویژه ای در این عالم دارند مثل حضرت ام البنین (سلام الله علیها) که الحق والانصاف برای فرزندان حضرت زهرای مرضیه خوب مادری کرد و خوب همسری کرد برای امیر المؤمنین (سلام الله علیه)
ابتدا قدری در خصوص جایگاه زن در این عالم خلقت در بین ادیان صحبت بکنیم تا به شخصیت حضرت ام البنین برسیم.
استاد حائری طبسی:
خدای تبارک وتعالی اصل خلقت را
(إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى)
ما شما را از يک مرد و زن آفريديم
سوره حجرات (49): آیه 13
این که یک مرد و یک زن در کنار همه پیامبران، انبیاء و اولیاء خدا یک زن را خدا ترسیم می فرماید، بعضاً نسبت به این افراد، خدای تبارک وتعالی تمجید می کند چه مرد و چه زن را بعضی وقت ها هم خدای تبارک وتعالی نکوهش می فرماید. اما خیلی جالب است وقتی خدا می خواهد یک شخصیت را برای اهل ایمان مثال بزند از زن مثال می زند.
وقتی که نقطه مقابلش می خواهد باز کفر را مثال بزند از زن مثال می زند. به نظر می آید می شود این طور استنباط کرد که اصل و ریشه یک مرد وجود زن است. حالا مادر است، همسر است و خواهر است که نمونه هایش را در تاریخ زیاد داریم. وجود مقدس حضرت حق جلَّ وأعلی وقتی می خواهد آسیه را مثال بزند
(وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ)
و خداوند برای مؤمنان، به همسر فرعون مثل زده است
سوره تحریم (66): آیه 11
خدا می خواهد یک مثال بزند (لِلَّذِينَ آمَنُوا) نمی فرماید مؤمنات یک مطلب عام، کسانی که ایمان آوردند زن و مردی که ایمان آوردند چه کسی است؟ (امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ)، (امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ) یک زنی در تحت یک طاغوت بزرگ است. یک شخصیتی که در مقابل حضرت حق (أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى) می گوید.
(فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى)
و گفت: من پروردگار برتر شما هستم!
سوره نازعات (79): آیه 24
در مقابل این شخصیت می ایستد با خدا انس می گیرد خدا او را مثال می زند. عرض کردم نقطه مقابل هم همین است
(ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ)
خداوند برای کسانی که کافر شده اند به همسر نوح و همسر لوط مثل زده است،
سوره تحریم (66): آیه 10
باز دوباره مثالش برای کفر همسر نوح و همسر لوط است. جایگاه، جایگاه عظیمی است نسبت خدای تبارک وتعالی به این زن عنایت فرموده است. اگر یک وقتی صحبتی می شود حرفی می شود بعضاً طبیعتاً به خاطر عدم مطالعه شان است. یعنی کسانی که اهل مطالعه و تحقیق نیستند نه فقط اسلام، ادیان الهی تماماً نسبت به این زن یک نظر خاصی داشتند یعنی یک نظر الهی دارند.
آن را یکی از مخلوقات خوب خدا می شمارند نه این که خدای نا کرده یک کالایی باشد که ارزشی ندارد. طبیعتاً وقتی مخلوق خوب خدا شد یک شرایطی را باید برای خودش بپذیرد، نسبت به انبیاء حضرت عیسی (علی نبینا وآله أفضل الصلاة والسلام) باید یک مریمی کنار حضرت باشد. شخصیتی که خدای تبارک وتعالی چگونه او را تقدیس می فرماید.
باید یک سوره به نام وجود مقدس او باشد باید یک سوره به نام نساء در قرآن باشد سوره رجال نداریم. اما باید یک سوره به نام زن ها باشد، شخصیتی را که وجود مقدس خاتم آمد برای زن ترسیم فرمود یعنی زن را از حضیض ذلت به یک عزتی نشاند یک بزرگی به مقام زن عنایت فرمود.
حدیث است می فرماید پیغمبر در مقابل وجود مقدس زهرا (سلام الله علیها) می ایستاد یک جایگاه، جایگاه حضرت زهرا است که:
«لَوْلَاكَ لَمَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاك»
تفسير القمي؛ قمى، على بن ابراهيم، محقق/ مصحح: : موسوى جزائرى، طيّب، ناشر: دار الكتاب، ج1، ص17
یا:
«لَوْ لا فَاطِمَةَ لَمَا خَلَقْتُكُمَا»
عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآيات و الأخبار و الأقوال (مستدرك سيدة النساء إلى الإمام الجواد)؛ بحرانى اصفهانى، عبد الله بن نور الله (تاريخ وفات مؤلف: قرن 12)، محقق / مصحح: موحد ابطحى اصفهانى، محمد باقر، ناشر: مؤسسة الإمام المهدى عجّل الله تعالى فرجه الشريف - ايران - قم، 1413 ق، ج11-قسم-1-فاطمة (سلام الله علیها)، ص44
در آن روایت «لَما خَلقتُکُما» نسبت به رسول خدا و امیر المؤمنین. اما این شخصیتی را که تا دیروز دفن کردند. زنده به گور می کردند مردمان جاهلی امروز رسول خدا خاتم و رسول خدا است با چه عزتی در مقابل این وجود مقدس می ایستد. طبیعتاً افرادی که پیرو حضرت هستند کسانی که مسلمان هستند این طوری عرض کنیم بر خودشان واجب می دانند که این جنس تقدیس بشود.
اگر مادر است مقامی دارد در روایت می فرماید که خدا بهشت را تحت قدم های او قرار داده است این مادر می شود. اگر همسر است روایت های بسیار مفصلی که نسبت به همسر وجود دارد حقوقی که او به گردن ما دارد. اگر دختر است این را شاید خیلی از دوستان نشنیده باشند حدیث داریم می فرماید اگر مردی از سفر آمد هدیه آورده بود یک پسر و یک دختر دارد می فرماید اول به دخترت هدیه بده.
در هر شخصیت و هر جایگاهی اسلام و ادیان الهی یک مقام و منزلت بالایی نسبت به زن قائل شدند.
مجری:
بسیار عالی، مخصوصاً در زمان نبی مکرم و معظم این موضوع به اوج خودش رسید و زن یک جایگاه و یک مقام و یک منزلتی پیدا کرد از زمانی هم که خدا به پیامبر کوثر عنایت کرد کلاً داستان بشر و خلقت بشر متفاوت شد. اما با توجه به این که امشب شب رحلت این بانوی بزرگوار است اسم برنامه ما هم بانوی ادب است امشب باید از این بانوی ادب و شخصیت بی نظیر بگوییم.
استاد حائری طبسی:
حضرت ام البنین (سلام الله علیها) شخصیتی که واقعاً بدون هیچ اغراقی زبان قاصر است نسبت به وجود مقدسش سخن بگوید. اما بعضی از جایگاهی که وجود مقدس حضرت داشته شاید خیلی بیان نشده است بله یکی از بهترین ها و زیباترین ها که اسم این برنامه شما هم است بانوی ادب است. وجود مقدس حضرت ام البنین یک شخصیتی دارد وقتی در تاریخ کنکاش می کنیم او یک ادیب، سخنور و شاعره است شعر می گوید.
یعنی جایگاه و شخصیتی که این حضرت دارد وجود مقدس حضرت ام البنین (سلام الله علیها)، فاطمه بنت حزام کلابیه این که به ام بنین مشهور شد تقاضای خودشان طبق روایتی است که فرمود به وجود مقدس امیر المؤمنین من را فاطمه نخوانید. لذا وجود مقدس امیر المؤمنین او را مکنا به ام بنین فرمودند.
مجری:
دلیل هم ذکر می کنند که بچه ها یاد مادرشان حضرت زهرا می افتند.
استاد حائری طبسی:
بله، یک شخصیتی است طبق آن تفاسیری که در تاریخ نقل شده است وارد خانه امیر المؤمنین می شود. همه این ادب را از وجود مقدس ام بنین (سلام الله علیها) قمر بنی هاشم را او تعلیم فرمود او ادب فرمود به این ادب؛ اما باز خود وجود مقدس حضرت ام البنین تربیت یافته پدر است که وقتی جناب عقیل می آید برای این که وجود مقدس حضرت فاطمه بنت حزام را خواستگاری بفرماید می گوید آمدیم خواستگاری برای امیر المؤمنین، پدر حضرت ام بنین می فرماید عروس یا دختر برای خانه علی نداریم کنیز برای خانه علی داریم که وجود مقدس حضرت را به عنوان کنیز در خانه امیر المؤمنین می فرستد.
یعنی باز خود حضرت این ادب را از پدر بزرگوارشان به ارث بردند، یک خاندان خاصی است در تاریخ وقتی شجاعت این طایفه را انسان نگاه می کند می بیند زبانزد است. یعنی هر آن چه که امیر المؤمنین می خواست طبق اختلاف در تاریخ یک سال، دو سال، سه سال بعد از شهادت حضرت زهرا جناب ام بنین به نکاح وجود مقدس امیر المؤمنین در می آیند همسر حضرت می شوند.
اما آن چه که امیر المؤمنین به حضرت عقیل (رضوان الله علیه) توصیه فرموده است چگونه همسری باشد؟ شجاع باشد این شجاعت در خاندان کلابیه زبانزد عرب است. شمشیر زدن هایشان، رزم و جنگ شان یعنی هر آن چه که حضرت می خواست در وجود مقدس حضرت ام البنین خلاصه شده است. این تقاضا و تمنای حضرت است از آن طرف لیاقت وجود مقدس حضرت ام بنین، در عالم رؤیا خوابی را می بیند مشهور است تاریخ هم نقل می کند که قرص قمری به دامن حضرت می افتد وجود مقدس حضرت وقتی خواب را نقل می کند می فرماید فرزندی از بزرگ زاده ای خدا به تو قسمت می کند تعبیر به وجود مقدس قمر بنی هاشم شده است.
ادب حضرت، شجاعت حضرت و رفتاری که در خانه امیر المؤمنین دارد، برخوردی که در خانه امیر المؤمنین دارد عروس است وارد خانه داماد (امیر المؤمنین) می شود. این که طبق بعضی از اقوال تاریخ می فرمایند داخل خانه نمی شوم مگر این که خانم خانه به من اذن بدهد. خانم خانه کیست؟ زینب (سلام الله علیها) است این در لسان و زبان آسان است اما این قدر خودش را کوچک کردن، کم دیدن نسبت به وجود مقدس عقیلة الهاشم می آید خدا باید یک همچنین قمری را به وجود مقدس ام بنین عنایت کند!
مجری:
خیلی ممنون و متشکرم به هر صورت وقتی این مقام و این منزلت را خدا به حضرت ابی الفضل العباس عنایت می کند جایگاهی دارد که اهل بهشت به حالش غبطه می خورند بخشی از آن بر می گردد به آن تربیت مادری و آن شیر پاکی که از مادر خورده است هر چند که پدر بزرگوارشان هم وجود نازنین امیر المؤمنین علی ابن ابی طالب (صلوات الله علیه) هستند.
امشب بهترین شبی است که باید از این بانو یاد کنیم و دعا بکنیم که ان شاء الله مدینه ای بشوید و جنة البقیع را با همه آن غربت و مظلومیتش زیارت کنید.
(میان برنامه)
مجری:
سلام و درود خدا به مادر چهار شهید کربلا بویژه ابی الفضل العباس، سلام و درود خدا بر همسر بی نظیر امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) حضرت ام البنین؛ آخر شایستگی می خواهد بعد از حضرت زهرای مرضیه (سلام الله علیها) بانویی به این خانه بیاید که این جایگاه، مقام و منزلت را بشناسد، درک کند و بفهمند. و این مقام، خدا نصیب حضرت ام البنین کرد. در این دقایق برنامه می خواهم کتابی را خدمت تان معرفی کنم فرصت های بسیار مغتنمی است که بشناسیم.
ما متأسفانه در مورد برخی از شخصیت ها کمتر اطلاع دارمی همیشه گفتم هر جا که نام امیر المؤمنین می آید باید از مادر بزرگوارشان فاطمه بنت اسد (سلام الله علیها) یاد بکنم. یاد بکنم از پدر نازنین و بزرگوارشان حضرت ابو طالب مؤمن قریش هر موقع که صحبت از پیامبر به میان می آید یاد بکنیم از مادر بزرگوارشان حضرت آمنه، یاد بکنیم از پدر بزرگوارشان حضرت عبد الله، یاد بکنیم از همسر بی نظیر و گرانقدرشان حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیهم اجمعین) این ها تکلیف و وظیفه ما است که ما از آن ها یاد کنیم و بشناسیم و معرفت نسبت به آن ها پیدا کنیم.
فرصت خیلی خوبی است امشب قدری در مورد شخصیت حضرت ام البنین (سلام الله علیها) اطلاعات کسب کنیم به واسطه می خواهیم یک کتاب خدمت شما معرفی کنم. اسم کتاب "ستاره درخشان مدینه حضرت ام البنین همسر با وفای امیر المؤمنین علی ابن ابی طالب (علیه السلام)" مؤلف این کتاب مرحوم حجت الاسلام علی ربانی خلخالی (رحمة الله علیه) است. اگر به فهرست کتاب نگاه کنیم به گوشه های از زندگی و فضایل حضرت ام البنین (سلام الله علیها) و کراماتی که از این بانوی بزرگوار نقل شد آمده است من می خواهم فهرستی از این کتاب را خدمت شما عرض کنم ان شاء الله خودتان کتاب را تهیه کنید. غالباً این جور کتاب ها در فضای مجازی یا اینترنت هم ممکن است موجود باشد و بتوانید تهیه کنید.
اما یک نگاهی به فهرست این کتاب داشته باشم در یک بخش نام و مشخصات ام البنین (سلام الله علیها) است. بعد سراغ قبیله، خاندان و پیوند با حضرت علی (علیه السلام)، صفات زنان شایسته یکی از بخش های کتاب است. اشاره ای به فرزندان حضرت ام البنین در بخش بعدی می شود. بحث شهادت امیر المؤمنین علی ابن ابی طالب (صلوات الله علیه) در بخش بعدی، بحث شهادت ابی الفضل العباس و واکنش جناب ام البنین (سلام الله علیها) در فهرست کتاب آمده است. کراماتی که از این بانوی بزرگوار نقل شده است و در پایان هم رحلت و محل دفن وی و همچنین زیارتنامه ای که برای ایشان نقل شد در این کتاب آمده است. البته مطالب دیگری هم است می توانید کتاب را تهیه بفرمایید ان شاء الله مطالعه کنید.
در خدمت سرور عزیز و گرانقدر مان جناب حجت الاسلام والمسلمین آقا سید مرتضی حائری طبسی هستیم، چقدر توفیق داریم مناسبت های مختلف گاهی در کربلاء محضر ایشان بودیم و لذت و حض معنوی بردیم و این دل پاکی که حاج آقای حائری دارند هر موقع نام اهل بیت می آید دل شان و قلب شان و چشم شان اشک بار می شود. حاج آقا بفرمایید چه شد که این بانوی بزرگوار ام البنین شد، چه شد که به این مقام، جایگاه و منزلت رسید؟
استاد حائری طبسی:
این فرمایش حضرتعالی مهم ترین به نظر من امر در حیات جناب ام البنین است. وجود مقدس امیر المؤمنین غیر از ام البنین همسر داشتند چرا نامی از آن ها به این شکل نیست؟ یکی از دلایلش شخصیت خود حضرت است مقداری اشاره کردم. یکی از مهم ترین واقعه های که در تاریخ افتاد سال شصت حرکت سید الشهداء از مدینه است. می دانید که ابن عباس ها آمدند و به حضرت ایراد گرفتند و اشکال کردند افرادی را تاریخ نقل کرده است یعنی مردهای که به عنوان اعتراض به سید الشهداء می گفتند به سمت عراق نرو به سمت یمن برو یعنی راهنمایی می دادند در حالی که وجود مقدس حضرت ام البنین از مدینه خارج می شود فرزندان را می طلبد امر می کند که مطیع سید الشهداء باشید.
تمام هستی تان باید نسبت به او اطاعت کند جان تان و مال تان این نشان دهنده یک معرفت بسیار بالایی است. آن سوالی که حضرتعالی فرمودید جوابش معرفت است شناختی که ایشان نسبت به امیر المؤمنین و خاندان امیر المؤمنین دارد یک شناخت خاصی است. مرحوم مامقانی (اعلی الله مقامه الشریف) در ترجمه یکی از علما و بزرگان ترجمه حیات حضرت ام البنین این نکته را اشاره می فرماید که تمام اطاعتش نسبت به سید الشهداء، اطاعت یک انسان عادی به امامش است.
این مهم ترین مطلب است یعنی فرزند را بر این مبنا تربیت کرده است. این که نهی می فرماید تو حق نداری حسین را برادر صدا کنی این حرف، حرف سنگینی است برادر من است او پسر علی است و من هم پسر علی هستم می فرماید نه مادر او فاطمه است اما مادر تو ام بنین است. همین قدری که مادر او فاطمه است موظف هستی احترام کنی.
این شخصیت خودش توانست این معرفت را کسب کند. روایت می فرماید:
«الْقُلُوبَ أَوْعِيَة»
قلب هر انسانی ظرف است!
الغارات (ط - القديمة)؛ ثقفي، ابراهيم بن محمد بن سعيد بن هلال، دار الكتاب الإسلامي - قم، چاپ: اول، 1410 ق. ج1، ص89
ام البنین توانست ظرف وجودی خودش را مملو از معرفت کند. لذا خدای تبارک وتعالی مقامی را به حضرت داده است واقعا در بین مردمان همچنین شخصیتی نیست که ضرب المثل برای حاجت باشد. در افواه عامه و خاصه می شنویم هر کسی کارش لنگ است فوری می گویند السلام علیک یا حضرت ام البنین (سلام الله علیها) چگونه به این مقام می رسد؟ آن معرفتی که به وجود مقدس امیر المؤمنین دارد نسبت به زینب (سلام الله علیها) البته این را عرض کنم روایت می فرماید ایام عید حسنین و زینبین (سلام الله علیهما) به عنوان مادر به زیارت حضرت ام بنین می رفتند یعنی این سمت هم بود. اما وجود مقدس حضرت ام بنین خودش را نسبت به امیر المؤمنین، سید الشهداء، امام حسن نمی بیند. یعنی خودش هیچ است تمام هستی و عالَم امام است.
در تاریخ نقل شده است بِشر یا بَشیر به امر امام سجاد (سلام الله علیه) وارد مدینه می شود برای این که مردم مدینه را از واقعه طف و کربلاء خبر کند. با وجود مقدس حضرت ام بنین ملاقاتی دارد بعضی وقت ها سخن ها را چون مکرر شنیدیم تحلیل نمی کنیم شنیده است. اما این واقعاً باید تحلیل بشود مادری چهار تا عزیز فرزند و جگر گوشه خودش را از دست داده است کسی که دارد خبر شهادت را می دهد او را می خواهد آرام آرام مطلع کند یک جمله می فرماید:
«لَقَدْ قَطَّعْتَ نِیاطَ قَلْبِی، اَخْبِرْنِی عَنْ وَلَدي الحُسَیْن»
یا در روایت دیگر می فرماید:
«کُلّمَا فِي الْخَضْراءِ فَداءً لِلْحُسَین»
این حرف به زبان آسان است بگویم فدای سید الشهداء، حسین زنده است؟ فرزندان من رفتند اشکالی ندارد. این حرف، حرف خیلی بزرگی است. این لازمه اش شناخت سید الشهداء است لازمه است که بداند او امام و حجت است یعنی این یک محبت عادی نیست اگر قرار باشد محبت مادری باشد فرزندان خودش اولیٰ هستند. این یک معرفت و ولایت است.
تمام کسانی که در تاریخ اسم شان برده می شود دور محور ولایت هستند. یا مطیع بودند یا خدای نا کرده با این ولایت در افتادند. کسانی که در لباس دشمن به وجود مقدس ذوات اقدس اهل بیت توهین و جسارت کردند و قتل انجام دادند اسم آن ها هم است. اسم آن های که ذوب در این ولایت هم بودند هست جناب ام البنین یک شخصیتی است که باید بگوییم ذوب در ولایت امیر المؤمنین است.
اصلاً خودش را نمی بیند من نیستم هیچ کسی نیست نه فقط من، مگر وجود مقدس حجت خدا و امام سید الشهداء (سلام الله علیه) چون همچنین ظرف معرفتی برای خودش ایجاد کرد خدای تبارک وتعالی همچنین مقامی را عنایت کرده است که عالمی جیره خوار وجود مقدس حضرت ام البنین هستند.
مجری:
حاج آقا کسانی که جنة البقیع مشرف شدند شبیه کربلاء وقتی که وارد حرم سید الشهداء می شوید ناخود آگاه اول حبیب را زیارت می کنی بعد حضرت سید الشهداء را برگشت هم باز حبیب را زیارت می کنی. این سیستمی که وهابی ها در بقیع چینش کردند ناخواسته به این شکل است که زیارتت با چهار امام است و پایان زیارت هم با حضرت ام البنین است آن فضا، فضای خیلی عجیبی است.
من سال 96 مشرف شده بودم برخی از کسانی که از کشورهای دیگر آمده بودند و اطلاع نداشتند واقعاً برای شان سوال بود آن قبر، قبر چه کسی است؟ یعنی خیلی برای شان جای سوال بودند که بدانند همچنین شخصیتی در این قبرستان دفن است. آن جا قبور زیاد است چه بسا برخی همسران پیامبر اسم و نشانی دارند اما این بانو آن جا نام و نشان دارد هرچند غریب است.
استاد حائری طبسی:
می شود شلوغ ترین مزار بعد از ذوات اقدس اهل بیت است به قول شما زیارت آغاز می شود چرخی در بقیع می زنند انتها باز کنار قبر مطهر حضرت ام بنین (سلام الله علیها) می آیند.
(میان برنامه)
مجری:
ای حرمت قبله حاجات ما * یاد تو تسبیح و مناجات ما
تاج شهیدان همه عالمی * دست علی ماه بنی هاشمی
در این شب جمعه یادی هم کردیم از آقا جان مان ابی الفضل العباس یاد می کنیم از مولا و ارباب مان حضرت سید الشهداء، آی کربلایی ها امشب، شب زیارت مخصوص سید الشهداء است آن های که آرزوی زیارت کربلا دارید ان شاءالله قسمت و روزی تان بشود. ما در خدمت استاد حائری طبسی هستیم در مورد حضرت ام البنین در برنامه بانوی ادب صحبت می کنیم حاج آقا از فرزندان این بانو هم یاد بکنیم گل سر سبدشان قمر این آسمان حضرت ابی الفضل است اما ستاره های زیبایی هم داشتند.
استاد حائری طبسی:
حق هم همین است لااقل به بهانه وجود مقدس ام البنین یاد فرزندان حضرت باشیم. وجود مقدس قمر بنی هاشم نیازی نیست صحبتی بشود، اما فرزندانی که در رکاب قمر بنی هاشم از ام بنین به شهادت رسیدند. جناب عبد الله، جناب جعفر و جناب عثمان (سلام الله علیهم اجمعین) هستند، این را در پرانتز عرض کنم البته برنامه های خوب شبکه ولی عصر را دیدم که این را توضیح دادند.
راجع به این که چرا نام عثمان؟ وجود مقدس امیر المؤمنین فرمود که من عثمان مظعون را خیلی دوست داشتم ایشان رفیق خاص امیر المؤمنین (سلام الله علیه) بودند. لذا حضرت می فرماید اسم فرزندم را به خاطر محبت به عثمان مظعون عثمان گذاشتم. این سه برادری که برای وجود مقدس قمر بنی هاشم است در تاریخ ذکر شده این ها همان صفات وجود مقدس قمر بنی هاشم را دارند.
ببینید همان ادب را نسبت به ذوات مقدس اهل بیت عصمت و طهارت بعضاً می دیدم وجود مقدس حضرت ام بنین امر می فرمود اگر دیدی حسین نشسته است تو حق نشستن در مقابل او را نداری باید بایستی به احترام وجود مقدس سید الشهدا، این برادرها همین سبک و سیاق را داشتند. اسم کمتر برده می شود ولی شخصیت قمر بنی هاشم ممتاز و خاص است. اما این ذوات مقدس هم همین خصوصیت ها را داشتند تربیت یافته ای بودند از دامن وجود مقدس ام بنین که عرض کردم ادب خود حضرت را نسبت به امیر المؤمنین، نسبت به زینب کبری (سلام الله علیها) و علت این ادب را، این فرزندان این چنین تربیت شدند. یاد گرفتند که باید نسبت به امام و حجت خدا چگونه برخورد کرد.
بعضاً نوشتند همین برخوردی که نسبت به سید الشهداء داشتند نسبت به قمر بنی هاشم هم داشتند. خود ذوات مقدس، فرزندان حضرت ام البنین، قمر بنی هاشم را یک تافته جدا بافته ای برای خودشان می دانستند احترامی که برای حضرت قائل بودند حرمتی که داشت لذا فرزندان می شود گفت می خواستند خودشان را برای سید الشهداء و قمر بنی هاشم فدا کنند که نکند ما زنده باشیم و خدای نا کرده مبتلا به غم سید الشهداء و قمر بنی هاشم باشیم.
مجری:
در فرمایش شما داشتم فکر می کردم یکی از آن داغ های که برای حضرت سید الشهداء سخت بود داغ حضرت ابی الفضل بود
«الْآنَ انْكَسَرَ ظَهْرِي وَ قَلَّتْ حِيلَتِي»
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بيروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحياء التراث العربي، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج45، ص42
آن فرمایشی که کنار پیکر مطهر حضرت ابی الفضل فرمودند تجربه داغ دیدن را حضرت ابی الفضل هم چشید داشتم به این فکر می کردم.
استاد حائری طبسی:
وقتی که کاروان به مدینه برگشت اهل بیت وارد مدینه شدند دختر امیر المؤمنین، زینب کبریٰ (سلام الله علیها) به کنیزکان امر کردند کسی بر ما وارد نشود مگر صاحب مصیبت باشد. کنیزک آمد گفت خانم، دق الباب می کنند می گویم که هستی؟ می گوید:
«أنا شریکةُ زینب فی مصائبها»
می گوید من شریک دختر علی در مصیبت ها هستم.
یعنی تمام این مصیبت ها که فرمود شریک وجود مقدس ام البنین خودش را شریک دختر امیر المؤمنین در همه مصیبت های که رخ داد می داند. فرزند هم به نمایندگی از مادر برای سید الشهداء (سلام الله علیه) شریک است.
مجری:
اتفاقی است که مدت ها دارد اتفاق خوبی به یاد این بانوی بزرگوار با عنوان شنبه های ام البنینی دارد رخ می دهد، حاج آقای حائری طبسی و اخوی بزرگوار، دوستان و هم هیئتی هایشان در این قضیه نقش بسیار مؤثری داشتند. از این شنبه های ام البنینی برای ما و دوستان بیننده بفرمایید.
استاد حائری طبسی:
مقدمه عرض کنم من کاره ای نیستم به دوستان هم عرض کردم گفتم این همت، همت آقای اخوی بود الحمد لله امر کردند که من خدمت تان باشم والا در این شنبه های ام البنینی مثل بقیه چیزها دستی ندارم. این یک رسمی بود که می شود گفت فقط در کربلاء توسط دوستان و موالیان امیر المؤمنین جناب آقای اخوی این امر انتشار پیدا کرد.
در کربلاء زن ها در شارع قبله قمر بنی هاشم می آیند خیلی چیز مختصری نان و پنیر می آورند اما به عشق وجود مقدس حضرت ام البنین این ها را خیرات می کردند. فقط و فقط به نام حضرت در کنار فرزند عزیزشان قمر بنی هاشم (سلام الله علیه)، به لطف دوستان تقریباً می شود گفت جهانی شد. گمان نمی کنم مزاری باشد که این اتفاق کنار نیافتد جاهای مختلف و امامزاده های مختلف رفتم دیدم. شهرهای مختلف گه گداری برای جناب آقای اخوی می فرستند کلیپ هایش را می بینم بعضی از روستاها کنار ورودی شهر عزیزانی که می خواهند صبح شنبه سر کار بروند یک لقمه ای را می گیرند و می روند یک رزقی از حضرت ام البنین دریافت می کنند این خیلی زیباست.
چند وقت قبل شاه عبد العظیم (سلام الله علیه) مشرف بودیم صبح شنبه بود دیدم آقایی یک دیگ آشی و مقداری نان آورد فریاد می زند به عشق حضرت ام البنین. این قدر این صحنه برای من زیبا بود یک شعفی در من ایجاد کرد همه جا یک لقمه نانی اول هفته به عنوان تبرک حضرت ام البنین انسان بتواند رزقش را از حضرت بگیرد. جاهای مختلف الحمد لله ایران و خارج از ایران است. عزیزانی که بیننده ما هستند اگر صلاح می دانید بفرمایید در اقصی نقاط عالم انجام بدهند. حتی کسانی که مسلمان نیستند من به عشق حضرت ام بنین در یک کشوری یک ظرفی قرار بدهم لقمه ای را به دست یک سری انسان برسانم.
مجری:
لازم هم نیست حتماً خیلی آداب داشته باشد یک چیز خیلی ساده
استاد حائری طبسی:
بله، این را خدمت تان عرض کنم نمی دانم باید گفت یا نگفت. یکی از دوستان (خیلی مختصر عرض می کنم) می گفت ما شب های جمعه در یکی از کشورهای خارجی اطعام می دادیم و هر که ظرف می آورد غذا می ریختیم و می دادیم. بین اهل آن شهر پخش شد افراد زیادی آمدند و این سنت ادامه داشت می گفت کار ما پیش شهردار گیر کرد پیش شهردار رفتیم ایشان یک جمله گفت، گفت حواس مان هست شمایی که مسلمان هستید هوای مسیحی ها را هم دارید. من دیدم وقتی که این ها می آیند نمی گویید تو مسلمان نیستی می گویید هر کسی درِ این خانه آمد باید ظرفش را پر کند. این را یاد بگیریم و یاد بدهیم ما دوست داریم که این فرهنگ الحمد لله در ایران و عراق جا افتاد در کشورهای دیگر هم جا بیافتد. این فرهنگ را جا بیاندازیم به قول فرمایش شما خیلی مختصر یک قطعه نان اگر توانستیم بیشتر نتوانستیم همان قطعه نان را به عشق حضرت ام البنین بدهیم.
مجری:
حاج آقا شب جمعه است شب زیارتی مخصوص سید الشهداء در این دو، سه دقیقه پایانی نمی دانم کدام روضه، کدام بخش، کدام روز و کدام حالت سید الشهداء دل مان می خواهد یک رزق و روزی برای بیننده هایمان باشد.
استاد حائری طبسی:
اجازه بدهید از حضرت ام البنین بگویم یک مادر است شعر زیبایی است (آه صاحب درد را باشد اثر) مادری که در مدینه است، قبر فرزندانش در کربلاء است این خیلی مؤثر است از نزدیک دیدم مادر یا هر کسی که کنار قبر عزیزش می آید یک آرامشی به او دست می دهد. مادری که از قبر فرزندانش دور است باید چه کار کند؟ می نویسند چهار صورت قبر ایجاد کرده بود یک قبر هم وسط می گفت این قبر حسین است این قبر فرزندانم شروع می کرد صبح به صبح شعر خواندن
لا تدعوني ويك أمّ البنين * تذكريني بليوث العرين
كانت بنون لي ادعى بهم * قد واصلوا الموت بقطع الوتين
این اشعار را می فرمود
دیگر مرا ام البنین نخوانید * من ام بی بنینم * دیگر بنین ندارم
می گویند دشمنان حضرت می آمدند رد می شدند می ایستادند از این آه و ناله حضرت گریه می کردند. دیدند یک مادری این چنین دلسوخته دارد گریه می کند دشمن بود اما گریه می کرد. شب جمعه و شب زیارت سید الشهداء است به ام البنین عرض کنم مادر جان، خانم جان همه این مصیبت را شما شنیدید تمام این مصیبت را به شما گفتند. تاریخ می نویسد وقتی به او گفتند عمود به فرق حضرت قمر بنی هاشم زدند گفت مگر عباس دست در بدن نداشت؟ چه کسی جرأت کرد نزدیک عباس من بشود؟ همه شنیده اند اما از قدیم گفتند شنیدن کِی بود مانند دیدن
دختر امیر المؤمنین زینب کبری (سلام الله علیها) بالای تل زینبیه ایستاده است نظاره گر است
«والشمر جالس علی صدره»
این قدر این مصیبت بزرگ است که دختر امیر المؤمنین به دشمنش التماس می کند به ابن سعد می فرماید:
«أَ يُقْتَلُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ وَ أَنْتَ تَنْظُرُ إِلَيْه»
الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد؛ نویسنده مفيد محمد بن محمد (وفات: 413)، محقق/ مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ناشر : دار المفيد للطباعة والنشر والتوزيع - بيروت – لبنان، ج2، ص112
دارند حسینم را می کشند تو نگاه می کنی (صلی الله علیک یا ابا عبد الله)
مجری:
خیلی ممنونم بزرگواری فرمودید تشکر می کنم ممنونم از لطف، عنایت، نگاه و توجه تک تک شما دوستان عزیز بیننده که در این شب جمعه، شب زیارتی مخصوص مولا و ارباب مان حضرت سید الشهداء همراه ما بودید و از بانوی بزرگواری گفتیم که مطمئناً امام حسین به این بانو هم عنایت و توجه داشتند در حق شان دعا کردند و این مقام، جایگاه و منزلتی که ایشان داشتند. ما گوشه ای از جایگاه ایشان را گفتیم با عنوان بانوی ادب فکر می کنم حسن ختام برنامه مان بهتر همین است که یادی بکنیم و سلامی عرض کنیم به محضر مولا و ارباب مان حضرت سید الشهداء و عرضه بدانیم
«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ وَ عَلَى الْأَرْوَاحِ الَّتِي حَلَّتْ بِفِنَائِكَ عَلَيْكَ مِنِّي سَلَامُ اللَّهِ أَبَداً مَا بَقِيتُ وَ بَقِيَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ وَ لَا جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّي لِزِيَارَتِكم السَّلَامُ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلَى أَصْحَابِ الْحُسَيْن، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ- الْمُطِيعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ (علیهم السلام) السَّلَامُ عَلَيْكَم وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُه» التماس دعای خیر خدا نگهدار!