به نام خداوند جان آفرین حکیم سخن در زبان آفرین، سلام وقت شما بخیر بینندگان عزیز شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عج)، برنامه آینه تاریخ هست و شامگاه جمعه ای که متعلق به آقا امام عصر هست و چقدر خوب که همچین روزی مصادف شده با میلاد پر برکت و پر سرور حضرت فاطمه زهرا ام ابیها و ام الأئمه صلوات الله علیهم اجمعین در این روز خدمت شما می رسیم و برنامه آینه تاریخ را تقدیم حضور شما می کنیم، ان شاءالله بر آقا امام عصر مبارک باشد این مناسبت پر برکت و همچنین بر یکایک شما عزیزان بیننده و تمامی مسلمانان بخصوص شیعیان جهان، کسانی که ما را از طریق ماهواره می بینند این روزها شبهای سردی را طبیعتاً مثل ما دارند تجربه می کنند و گرما بخش ما در این ساعات و این لحظات نگاه گرم شما عزیزان بیننده است؛ در خدمت جناب آقای دکتر جباری هستیم، استاد عزیز مان استاد حوزه و دانشگاه متخصص در مسائل تاریخ، و عرض سلام و تبریک خدمت استاد داشته باشیم و ان شاءالله برنامه را آغاز کنیم سلام علیکم وقت شما بخیر عید تان مبارک باشد.

استاد جباری:

بسم الله الرحمن الرحیم، عرض سلام و ادب دارم حضور شما جناب آقای غضبانی و شما بینندگان عزیز برنامه در هر جایی که شرف حضور دارید و عرض تبریک و تهنیت این مناسب بسیار مبارک و بزرگ را، میلاد مسعود مادر همه مؤمنان و همه مسلمانان در واقع مادر امت حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (س) و روز مادر روز زن مناسبت بسیار مبارک و ذوق و سلیقه بسیار خوبی که بهترین روزی که می شد برای روز مادر یا روز زن نامگذاری بکنند، چنین روزی است بهترین مادران فاطمه (س) است، بهترین زنان سیدة نساء العالمین فاطمه (س) هست، و چه نیکو چه خوب چه بهتر که مثل فاطمه ای الگو باشد برای زنان بخصوص و برای همه بشریت ان شاءالله در این وا نفسای ظلمت آخر الزمان که بشریت در آن با انواع آلودگی ها دست و پنجه نرم می کند هرچه بیشتر یاد کنیم از این اسوه های پاکی و انسانیت و تقوا، انسانهای کامل، ان شاءالله با تأسی به رفتار آنها به سلوک آنها به سیره آنها، ّ به اخلاق آنها به سخنان آنها ان شاءالله بتوانیم به آنها نزدیک بشویم خودمان را شبیه آنها قرار بدهیم ان شاءالله

مجری:

ان شاءالله امروز هم با حسن نظر حضرتعالی من خدمت بینندگان هم عرض کنم، امروز به صورت خاص و ویژه در خدمت استاد هستیم و ان شاءالله به گفت و گو خواهیم نشست در خصوص سیره حضرت فاطمه زهرا (س) و همانطور که حضرت استاد هم فرمودند بالأخره همچین روزی، روز مادران ما هست روز زنان، و چه مناسبت خوبی است و چه بهتر که بتوانیم به سیره حضرت زهرا بیشتر آشنا بشویم تا الگوی درستی را بگیریم، البته برای شما بینندگان پل های ارتباطی برقرار هست امکان تماس دارید و می توانید سؤالات تان را مطرح کنید ان شاءالله استاد پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود؛ حضرت استاد امروز می خواهیم بهره ببریم و استفاده کنیم از حضرتعالی به صورت گفت و گویی هست، سؤال و جوابی نیست ان شاءالله بیننده ها خودشان اگر سؤال داشتند می توانند تماس بگیرند در خدمت شان باشیم.

استاد جباری:

ابعاد مختلفی از سیره حضرت زهرا (س) را می شود مطرح کرد و در محور های مختلفی که ما در سبک زندگی و سلوک مان در زندگی نیاز داریم به اینکه الگویی را ترسیم بکنیم، می توانیم با توجه به گزارش هایی که به دست ما رسیده استنباط بکنیم کشف بکنیم که فاطمه (س) چگونه زیست می کردند، محور ها زیاد هست باز حالا برای اینکه عزیزان بیننده در جریان تقسیم بندی منطقی مباحث سیره قرار بگیرند خوب هست حالا یک تقسیم کلی بکنم چون بحث سیره بحث بسیار مهمی هست درباره همه معصومان، قابل طرح است و بسیار هم مورد نیاز هست و لذا باید یک سیر منطقی را ترسیم کرد و رفت سراغ روایات، انسان در حیات خودش، خودش هست و ارتباطش با دیگران، گاهی ارتباطش با خودش ترسیم می شود گاهی ارتباطش با خداوند متعال که به جهت شرافت باید اول آن را بگوییم، ارتباطش با خداوند، منتهی باید یک خودی را بیابد بعد ارتباطش با خدا را ترسیم بکند، لذا سیره فردی را از این جهت مقدم می کنیم و ارتباط با دیگران دارد، دیگر انسانها و ارتباطی با طبیعت، محیط زیست و حیوانات، انسان در ارتباط با خودش انسانی را تصور بکنید که به تنهایی زیست می کند در جایی که هیچ انسانی نیست، حتی یک انسان غار نشین، انسانی که در یک جایی خانه ای در یک بیابانی ساخته دارد زندگی می کند، رفتارهایی قابل تصور هست در ارتباط با این انسان یعنی باید یک رفتار در ارتباط با تغذیه داشته باشد در ارتباط با استراحت و خواب باید داشته باشد، در ارتباط با بهداشت باید داشته باشد، نیاز به لباس دارد، نیاز به معیشت دارد، اقتصاد و معیشت اوقات فراغت و اموری از این دست، و لذا به اینها می گویند و سلوک فردی، همین ها را در ارتباط با معصوم در نظر بگیریم می شود سیره معصوم در امور فردی خودش، مثل حضرت زهرا (س) در ارتباط با تغذیه چه نوع رفتارهایی داشت در ارتباط با خواب و استراحت چه نوع رفتارهایی داشته، چقدر می خوابید در چه زمان هایی می خوابید و چه سلوکی داشت در ارتباط با بحث بهداشت سیره حضرت زهرا چگونه بود، راجع به بحث معیشت چگونه بود، اوقات فراغت چگونه بود، اینها را باید از روایت استکشاف کرد و چنین انسانی طبعاً رابطه با خدا باید داشته باشد و ما آن را به عنوان سیره معنوی ترسیم می کنیم و به طور خاص سیره معنوی و عبادی، معنوی مجموعه رفتارهایی است که یک انسان در ارتباط با خدا می تواند داشته باشد یعنی یک طرف آن حتماً باید خدا لحاظ بشود در سیره معنوی، مثل بحث توکل، انسان ها توکل باید داشته باشند، اخلاص باید داشته باشند، ناشی از صفت و خصلت توکل و اخلاص که امر درونی است، رفتارهایی در بیرون بروز می کند، سخنی انسان می گوید رفتاری می کند، ناشی از آن روح توکل هست، ناشی از روح اخلاص هست، یا انسان در درون خود حب و بغض هست ملاک این حب و بغض باید خدا باشد، ملاک حب و بغض فاطمه (س) فقط خدا بود، اهل بیت (ع)، اصلاً بابی هست در مجامیع حدیثی ما مثل کتاب شریف کافی، باب الحب فی الله و البغض فی الله، الله باید فقط ملاک محبت باشد، از هر جایی که بوی خدا استشمام شد انسان مؤمن به آن سمت تمایل پیدا می کند، هر جایی که بوی غیر خدا استشمام شد منزجر می شود دور می شود، این باید به صورت طبیعی باشد، الحب فی الله و البغض فی الله و رفتارها منبعث از یک چنین خصلت هست، این می شود یک سیره معنوی و همینطور صفتی مثل رضا و تسلیم و شکر و واگذاری امور تفویض امور به خدا، اینها همه خصلت های معنوی هستند و سیره رفتارهایی که سیره نامیده می شود از اینها منبعث می شود، اموری هم مثل خدا ترسی، آخرت ترسی، مرگ هراسی، یا یاد مرگ، مرگ باوری معاد باوری این چیزهایی است که در حیطه بحث سیره معنوی است و به طور خاص عبادات، عبادات معصومان جزو سیره معنوی عبادی آنها محسوب می شود این می شود سلوک معصوم در ارتباط با خدا و در ارتباط با دیگر انسان ها باز دو دسته می شود انسان هایی که خویش انسان هستند، پدر مادر، فرزندان، همسر، برادر، خواهر، عمو، خاله، دایی و امثال اینها خویشان و بستگان دور و نزدیک و بسیار نزدیک که همان پدر و مادر و همسر فرزندان هستند، در رابطه با اینها هم سلوک رفتاری قابل تصور است به عنوان سیره خانوادگی تعریف می شود و از اینجا که فراتر برویم ارتباط با جامعه، انسان با جامعه مرتبط هست در ابعاد مختلف، گاهی به لحاظ سیاسی با جامعه مرتبط هست بالأخره جامعه یک حرکت سیاسی دارد، فاطمه (س) نسبت به رخداد های سیاسی بعد از رحلت پیامبر بی تفاوت نبود، حضور اجتماعی پیدا کرد، نسبت به حاکمیت انسان رفتاری باید داشته باشد، سیره مجموع اینها، یعنی سلوک انسان نسبت به عالم سیاست، وضعیت سیاسی، یا سلوک انسان نسبت به وضعیت فرهنگی جامعه، بحث آموزش تعلیم ارشاد و امثال اینها به سیره فرهنگی مربوط می شود و بخشی از آن مربوط می شود به نوع رفتار انسان با جامعه به عنوان معاشرت با آحاد جامعه، سیره معاشرتی تعریف می شود، رفتارهای اقتصادی در ارتباط با جامعه، سیره اقتصادی است، سه چهار محور می شود، خود آن سیره سیاسی هم باز در ارتباط با معصوم یک وقت از بعد حاکمیت معصوم لحاظ می شود که معصوم حاکم هست مثل پیامبر و علی (ع) یک وقت هست نه حاکم نیست معصوم اما رفتار سیاسی دارد، آنجایی که حاکم هست سیره حکومتی ترسیم می شود، سیره مدیریتی ترسیم می شود، سیره نظامی ترسیم می شود، سیره اجتماعی وقتی می گوییم چند محور را همینطور شامل می شود، به صورت کلی این محور های اقتصادی فرهنگی، سیاسی، معاشرتی همه را شامل می شود و در بر میگیرد

مجری:

با همسایه خرید و فروش از بقالی همه اینها سیره معاشرتی است

استاد جباری:

احسنت همه اینها می شود سیره معاشرتی؛ و بالأخره رابطه انسان با طبیعت حیوانات این هم باز یک بخشی هست، در محیط زیست چگونه رفتار داشتند معصومان، می خواستم فقط این ترسیم کلی را داشته باشند، در این ابعادی که یاد شد معصومین (ع) گزارش های فراوانی از آنها رسیده و اینها اصولی استنباط شده استکشاف شده از سیره معصومین در هر یک از این ابعاد به عنوان اصول سیره مطرح هست در ارتباط با معصوم و در ارتباط با فاطمه (س) هم به طور خاص روایاتی که آمده که از آنها باید سیره فاطمه نسبت به اینها استکشاف بشود.

مجری:

اگر بخواهیم این بحث ها را بکنیم شاید ماه ها و سالها شاید بحث بخواهد

استاد جباری:

بله یک برنامه مستقلی لازم است، فکر بکنم از ضروریات شبکه هست و باید دوستان تدبیری بیندیشند چون بحث های کاربردی است و خیلی ضروری هست، بخصوص با توجه به اینکه امروزه دشمنان جنود شیطان تلاش شان را دارند بر اینکه سلوک و سبک زندگی مردمان دور شود از این اصول اصیل که اشاره کردم، و لذا باید به هر حال رفت به سمت ترسیم سیره معصوم و اینکه نیازهای امروز بشر را عرضه کرد بر سیره معصومین که بر اساس اصولی که در سیره معصوم هست چه پاسخی را می شود گرفت که بگوییم شما امروزه باید این چنین عمل بکنید که منطبق با سیره معصوم عمل کرده باشید

مجری:

الگو برداری چقدر مهم هست، هم قرآن به آن تأکید می کند هم روایات داریم

استاد جباری:

بله،

«لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»

احزاب/21

نگویند که آقا از شما یک عربی در 1400 سال قبل دارید تبعیت می کنید، زندگی بسیط عربستان و مکه و مدینه و فلان، آن کجا و این زندگی های پیشرفته امروزی کجا و وضعیت امروزی کجا، این شبهه را مطرح می کنند، که این پاسخ دارد، یک پاسخ همین قرآن کریم هست برای کسانی که معتقد به قرآن هستند که «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» لکم یعنی همه مخاطبان قرآن تا روز قیامت، حتماً حتماً با تأکید لقد با دو تا تأکید فرموده «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ» حتماً برای شما، نمی گوید لکم فقط ای مسلمانان عصر نزول قرآن، نه لکم همه مخاطبان قرآن، پیامبر اکرم اسوه ای است نیکو

«لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا»

برای کسانی که می خواهند رو به خدا بیاورند و رو به جهان آخرت و معتقد به جهان آخرت هستند، پیامبر اکرم الگو بود و اهل بیت پیامبر بعد از پیامبر اهل بیت معصوم او الگو هستند

مجری:

خودشان جانشین خودشان را تعیین کردند و اعلام کردند تا روز قیامت

استاد جباری:

در قرآن کریم می فرماید

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ»

نساء/59

اطاعت محض از اولی الأمر بکنید، یعنی از سیره آنها الگو برداری بکنید، یعنی آنها هم اسوه حسن هستند برای شما، و لذا بسیار ضروری است که ما امروزه خیلی توجه خاص بکنیم، برنامه خاصی اصلاً می خواهد که این سیره دقیقاً در ابعاد مختلف ترسیم بشود، ما در این برنامه چون در پی پاسخ به شبهات تاریخی هستیم، حالا یک مقدار هم رنگ و بوی برنامه را سعی می کنیم که مهدوی قرار بدهیم، و یک مقدار بحث های تاریخ مهدویت را بکنیم، دیگر فرصت پرداختن به سیره خیلی در اینجا فراهم نمی شود، مقدمات خیلی زیاد شد منتهی ضروری بود این مقدار را عرض بکنم.

مجری:

خود همین که شما فرمودید برای بیننده ها هم می تواند یک درسی باشد و یک نکته آموزشی که بالأخره من بیننده من که الآن خدمت شما هستم با این ابعادی که شما فرمودید من فقط اینجا نیستم، ابعاد مختلف زندگی مان هست، رسانه ها هم متعدد هست باید مرتب در این زمینه کوشش و تلاش کنم تا این سیره را کشف کنم، حالا حضرتعالی از این طریق این مرحمت را می فرمایید ولی بالأخره کتاب هایی هست

استاد جباری:

بله آثار خوبی نوشته شده حالا من در انتهای برنامه هم معرفی می کنم، کتابی که حالا خوب است همینجا وعده ندهیم، این کتابی که الآن دستم هست از خود این حقیر هست به عنوان سیره اخلاقی و سبک زندگی حضرت زهرا (س)، نشر معارف این را چندین سال قبل، قریب به 10 سال قبل چاپ کرد، سیره اخلاقی و سبک زندگی حضرت زهرا (س)، در اینجا عمدتاً تلاش شده که توجه به روایات شیعه و روایات اهل سنت به همین محور هایی که عرض کردم پرداخته بشود، متن کامل روایت در پاورقی آمده برای کسانی که می خواهند خود سند را بر اساس کهنترین منابع داشته باشند و استنباط از روایات در متن به زبان فارسی آمده و در همین تنظیمی که اشاره شد، حالا خواستم فقط از باب نمونه عرض بکنم، کارهای خوب دیگری هم شده، باز بخواهم کار مفصل تر معرفی بکنم که اتفاقاً در آن کار مفصل هم گزیده ای از این کتاب آنجا هست، در دانشنامه فاطمی، کتاب ارزشمندی در 6 جلد، چندین سال قبل منتشر شد بعد از یک دهه تحقیق و پژوهش توسط محققین متعدد، دهها محقق که مدخل های آن دانشنامه را، چون در جریان کار آن دانشنامه بودند انصافاً کار ارزنده ای شد از آخرین کارهای تحقیقی درباره حضرت زهرا (س) آن کتاب هست، دانشنامه فاطمی، در 6 جلد که پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی این را تهیه کرد، زیر نظر جناب استاد صادقی رشاد این فراهم شد و دو جلد آن همین بحث های تاریخی و سیره حضرت زهرا جلد 1و 2 شخصیت، منزلت، تاریخ، سیره، جلد 1و2 هست، و جلدهای 3 تا 6 هم مباحث خوبی راجع به مباحث زنان از منظر فاطمه، روایات فاطمه و سیره فاطمه پرداخته شده، آن هم مفصل است، یعنی هر محوری از محور های سیره و تاریخ در یک مدخل بحث شده. حالا یک مقدار وارد خود مباحث بشویم، چند محور را تلاش می کنیم در این فرصت باقی مانده اشاره بکنیم؛ ما راجع به زنان با یک آفتی امروزه متأسفانه مواجه هستیم، چون بحث مهم است، مهم است از این جهت که جدا از اهمیت ذاتی این بحث همین که دشمن در ایران اسلامی ما و ایران بخصوص شیعی ما متمرکز شده روی این مسئله همین قصه فتنه اخیر که زن، زندگی، آزادی را مطرح کردند، این شعار کاذب، در واقع زن، زندگی، آزادی به معنای درست آن را باید از سیره حضرت فاطمه الگو گیری کرد، آنها از آزادی زن و این شعار زن در واقع در بند کردن زن را طالب هستند

مجری:

در واقع کلام، کلام درستی هست ولی از زبانی که آنها دارند بیان می کنند، مثل همین قضیه منافقین که در قرآن هم داریم می آیند می گویند پیامبر رسول خدا است، کلام درست است ولی کسی که می گوید دروغ می گوید

استاد جباری:

بله، قرآن می گوید، خودش شهادت می دهد اینها کاذب هستند و مثل خوارج که می گفتند «لا حکم الّا لله» امیرالمؤمنین فرمود که «کلمة حق یراد بها الباطل» خود حرف خوب است «لا حکم الّا لله» اما آنچه که اینها اراده کردند باطل است، اینجا هم به همین ترتیب، و اینکه حاصل آن را متأسفانه جامعه ما بعضی از بانوان از شل حجابی، ضعیف الحجابی، بد حجابی رفتند به سمت بی حجابی، و فکر می کنند که آزاد شدند، آزادی را در این دیدند و ای کاش اینها یک نیمچه مطالعه می کردند، خیلی هم زحمت نمی خواهد، الان فضای مجازی خیلی راحت این اطلاعات را در اختیار می گذارد که نگاهی بکنند به غرب که ته این راه رسیده است، غرب از 100 سال قبل وارد این مسیر شده و الّا یک صد سال قبل تصاویری که هست در انگلستان اروپا جاهایی که کشف حجاب کردند، اینها حجاب داشتند، روسری داشتند لباس های پوشیده ای داشتند، سر تا پای بدن شان پوشیده بود، همین فیلم هایی هم که الآن می سازند از اروپای قدیم می بینیم که زنها پوشیده هستند، و متأسفانه وارد این عرصه ابتذال شدند و امروزه نا امنی هایی که برای زنان متأسفانه در غرب وجود دارد غوغا می کند، و اینها گاهی خیال می کنند که مردان چشم و دل سیر می شوند با این آزادی های کاذبی که برای زنان درست کردند اما ببینید که چقدر جنایات چقدر تعدی ها چقدر تجاوز ها و ظلم ها نسبت به زنان می رود حتی از ناحیه نزدیکان شان، در جامعه که دیگر کشورهای اندکی را شاید هم نشود در این کشور های غربی مثال زد که زنان ها راحت بتوانند شب تردد بکنند در خیابان ها، روز که مورد تعرض قرار می گیرند، دیگر شب هم بیشتر، و در چنین فضایی بد نیست سیره فاطمه (س) را پیاده کرد، چون همه این کسانی که در داخل کشور ما بخصوص بعد از این قصه ها رفتند به سمت بی حجابی یا بد حجابی اینها که دشمن نیستند اینها که معاند نیستند، بسیاری از آنها جاهل هستند و این را از روی یقین عرض می کنم، بر اساس آنچه که ثابت شده بسیاری جاهل هستند وقتی با اینها به درستی صحبت بشود و منتقل بشود و در مسیر قرار بگیرند، و بدانند که جایگاه حجاب عقلاً چگونه هست، شرعاً چگونه هست، در قرآن چه جایگاهی دارد، چه ثمرات و فواید و آثاری دارد، طبیعتاً اینها متنبه می شوند بر میگردند، در سیره فاطمه (س) مسئله حجاب را امر جدی می یابیم، فاطمه حجاب داشت ،حجاب کامل داشت و عفاف و حجاب را توأم باهم به عنوان یک الگو به زنان جامعه خودش، به زنان جامعه بشری عرضه کرد، دو سه تا گزارش و نمونه را که در این فرصت می شود ذکر کرد، عرض کنم؛ یک روایتی هست که این در هم متون روایی و سیره ای ما آمده هم اهل سنت، اهل سنت صالحی شامی در سبل الهدی و الرشاد این را نقل کرده، جلد11، صفحه 45 و مرحوم طبرسی فرزند امین الإسلام طبرسی است، امین الإسلام، فضل بن حسن طبرسی صاحب کتاب مجمع البیان تفسیر معروف، فرزند ایشان حسن بن فضل بن حسن صاحب کتاب مکارم الأخلاق، مکارم الأخلاق در واقع سیره است، سیره پیامبر و اهل بیت (ع) در صفحه 233 مکارم الأخلاق هر دو این را نقل کردند، خلاصه آن این هست امیرالمؤمنین (ع) نقل کرده که ما نزد پیامبر (ص) نشسته بودیم

«كنّا جلوسا عند رسول اللّه»

نزد حضرت بودیم

سبل الهدی و الرشاد، حسن بن فضل بن حسن طبرسی، ج11، ص45

حضرت سؤالی کردند، فرمودند که

«أَخْبِرُونِي أَيُّ شَيْءٍ خَيْرٌ لِلنِّسَاءِ»

به من بگویید که چه چیزی برای زنها بهتر است

بهترین حالت زن چیست، می گوید که کسی از ما پاسخ نداد من هم چیزی نگفتم و آمدم منزل به فاطمه (س) بیان می کند، خبر می دهد این سؤال پیامبر را حضرت می فرماید که من می دانم پاسخ را، فرمود

« خَيْرٌ لِلنِّسَاءِ أَنْ لاَ يَرَيْنَ اَلرِّجَالَ وَ لاَ يَرَاهُنَّ اَلرِّجَالُ»

بهترین حالت برای زن این هست که مردان او را نبینند او هم مردان را نبیند

معنای غلط انداز ظاهری ممکن است روایت داشته باشد که زنها کلاً بروند در یک گوشه ای از خانه بخزند و زندانی کنند خودشان را و هیچ مردی را نبینند، سیره خود حضرت زهرا هم که این نبود، حضرت زهرا در جامعه حضور پیدا می کرد هر هفته حداقل یکبار حضرت می رفتند برای زیارت اهل قبور آن هم منطقه احد در شمال مدینه 5 کیلومتری شامل مسجد النبی، خب از مسیر عبور می کرد مردانی در مسیر بودند می دید، این نیست که حضرت برای خطبه به مسجد آمدند بالأخره در مسیر آمدن به مسجد مردانی را دیدند این نیست، پاسخ آن در این روایت بعدی است که عرض می کنم، اجمالاً این می فرماید که نه او مردانی ببیند نه مردان او را، اما چگونه ببیند، در روایت بعدی جالب است این آمده؛ روایت بعدی در واقع می شود گفت که فاطمه (س) آن اسوه و سبک و سیره را در ارتباط با نوع سلوک اجتماعی زنان را از پدر خود آموخته بود در همان بدو ازدواج، سند روایت هم در قرب الإسناد مرحوم حمیری است از منابع کهن ما، قرن سوم هست، مرحوم حمیری در قرب الإسناد صفحه 52 این روایت را نقل کرده، آثار بعدی هم مرحوم مجلسی و همینطور وسائل الشیعه هم آورده اند اصل روایت در قرب الإسناد حمیری است، و از امام صادق (ع)، و امام صادق از امام باقر (ع) نقل کرد که حضرت فرمود

«تَقَاضَی عَلِیٌّ وَ فَاطِمَةُ علیهما السلام إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی الْخِدْمَةِ»

قرب الإسناد، حمیری، ص52

امیرالمؤمنین و فاطمه طبیعتاً بعد از ازدواج شان از پیامبر خواستند تقسیم کار بکند پیامبر در واقع کارهای منزل را تقسیم بکند

«فَقَضَی عَلَی فَاطِمَةَ بِخِدْمَةِ مَا دُونَ الْبَابِ وَ قَضَی عَلَی عَلِیٍّ بِمَا خَلْفَهُ»

پیامبر فرمود که کارهای داخل خانه با فاطمه، کارهای خارج در خانه و کارهای بیرون با علی

«قَالَ: فَقَالَتْ فَاطِمَةُ: فَلا یَعْلَمُ مَا دَاخَلَنِی مِنَ السُّرُورِ إِلا اللَّهُ بِإِکْفَائِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم تَحَمُّلَ رِقَابِ الرِّجَالِ»

هیچ کسی جز خدا نمی داند که من فاطمه چقدر قلباً شاد شدم از اینکه پیامبر اکرم من را معاف داشت از اینکه من هم در جامعه تحمل رقاب یعنی هم دوش مردان باشم

بدون حریم دوش به دوش مردان در جامعه حضور پیدا کنم و بروم بازار مثل مردان بروم خرید بکنم و بر دوشم بگیرم و بیاورم، همان کارهایی که غرب امروزه خیال می کند خدمت به زنان کردند و زنها می آیند کارهای مردانه می کنند، همینطور دوش به دوش مردان حضور دارند، بدون هیچ حریمی بدون هیچ تکریمی، در واقع این تکریم زنان هست، زن اگر هم حضور اجتماعی پیدا می کند یک حریمی بین خودش و مردان باید قائل بشود، این کرامتی است که خداوند برای زن قرار داده است، نه این وضعی که در غرب امروزه درست کردند و خیال می کنند که خدمت به زنان کردند، این هست که اینکه «أَنْ لاَ يَرَيْنَ اَلرِّجَالَ وَ لاَ يَرَاهُنَّ اَلرِّجَالُ» اینکه زنها بهترین حالت شان این است که مردان را نبینند مردان هم آنها را نبینند، در این چنین حالتی حضور اجتماعی بدون حریم نداشته باشند، بهترین حالت برای زن این هست نه اینکه مطلقاً حضور اجتماعی نداشته باشند، فاطمه (س) در مراسم حج شرکت کرد، در فتح مکه همراه پیامبر حضور پیدا کرده و آخرین نکته را در این قسمت عرض می کنم، نمونه های متعددی هست حالا این نکته یادم افتاد که برای همین مسئله که زنها اینکه دوش به دوش مردان بدون حریم حضور پیدا بکنند، امیرالمؤمنین (ع) وقتی که به عراق تشریف آوردند بعد از جنگ جمل بصره رفتند از بصره هم رفتند به کوفه و دیگر ماندند 3-4 سال را در کوفه، جمله ای دارند، «يا أَهْلَ الْعِرَاقِ نُبِّئْتُ» به من خبر رسیده که زنان شما می آیند و در بازارها حضور پیدا می کنند، دوش به دوش مردان و در وسط بازار می آیند و حریمی بین خودشان و مردان قائل نیستند «أ ما تستحيون و لا تغارون» غیرت ندارید حیا نمی ورزید؟ حضرت عتاب دارد به مردان کوفه و عراق؛ این یک نمونه بود حالا دیگر هر کسی خودش و رفتارش را و خانواده اش را، زنان بزرگوار بانوان عزیز دختران عرضه کنند بر این سلوک و این حالتی که در سیره فاطمه (س) وجود داشته، ببینیم چقدر منطبق هست.

مجری:

حالا یک فاجعه ای که هست در همین آمارهایی که اخیراً پخش شده بود می گفتند 80 درصد کسانی که بر علیه حجاب هستند مردان هستند، این خیلی اسفناک است که 80درصد اینهایی که دنبال بی حجابی هستند مردان هستند، به هر جنبه از آن که نگاه کنیم، چه از نظر فردی خود مردان نگاه کنیم مصیبت است و چه برای خود زنان که واقعاً شما الآن مثلاً فکر می کنید اینها این را می خواهند، خیلی بد هست این.

استاد جباری:

و الّا اگر زنان به واقع می نگریستند و آن مصالح دنیوی و اخروی خودشان را در نظر می گرفتند باید مثل فاطمه فکر کنند، که می گوید جز خدا نمی داند که قلب من چقدر شاد شد از اینکه پیامبر من را معاف داشت، و جهان غرب زنها را معاف نداشتند از این جهت، به زنها تبیین کردند

مجری:

بله این فقط بحث مذهبی هم نیست یک چیز کلی انسانی است

استاد جباری:

امر عقلی است یعنی حداقل به لحاظ تجربی هم اگر نگاه کنند می بینند که امروزه آیا زنان در غرب وضع شان بهتر شده واقعاً؟

مجری:

خیلی متشکرم استاد، چقدر بحث خوب و آموزنده ای بود انصافاً من خودم خیلی یاد گرفتم و آن سر فصل هایی هم که شما فرمودید را یاداشت کردم واقعاً در هر کدام از اینها وظیفه خودمان هست، امروز که الحمد الله شما هم اشاره داشتید فضای مجازی اینقدر در اختیار انسان ها هست بخصوص کتاب ها و مطالب سخنرانی ها از هر گوشه جهان می شود خیلی از جنبه های این را بررسی کرد و آموخت؛ استاد شاید شما این را در سر فصل های خود دارید، سه تا جایگاه هست برای من خیلی جالب هست از حضرت زهرا (س)، یکی بحث آن خطبه ما چندین بار در خدمت شما و اساتید دیگر هم بودیم، این خیلی نکته مهمی است که حضرت زهرا در آن شرایط سختی که دارد می رود حق خود را بگیرد، از حضرت علی دفاع کند، در آن شرایط خیلی سخت با آن همه ظلم و جفایی که به او شده، این قضیه حجاب خیلی مهم است آن شرایط را توصیف می کنند، چادر مقنعه این را هم برای ما روشن کنید، باز البته جاهای دیگر هم هست، جایی می شنویم نابینایی می آید باز حضرت زهرا حجاب می گیرد، خیلی برای ما این نکته قابل آموزش و درس هست

استاد جباری:

بله نکات خوبی را اشاره فرمودید، بنده هم در همین کتابی که عرض شد سیره اخلاقی و سبک زندگی حضرت زهرا (س) صفحه 80 و همین دو نکته ای که اشاره فرمودید آورده ام روایات آن را، چون الآن برای عزیزانی که شاید عرایض ما را شنیده اند این سؤال مطرح باشد که آیا در تاریخ چگونگی حجاب فاطمه گزارش هست، اصل حجاب که چگونه بوده، آیا مقنعه داشته چادر حضرت چگونه بوده، و اینها حدودش چقدر بوده، همین خطبه ای که اشاره فرمودید در گزارش های متعددی این خطبه آمده در منابع کهن ما آمده، احتجاج محروم طبرسی دارد، دلائل الإمامة دارد و منابع قبل از این، بلاغات النساء ابن طیفور و امثال اینها، نزدیک 25 طریق دارد خطبه، حالا خطبه فدکیه معروف شده آن خطبه ای که برای اخذ حق حضرت در مسجد حضور پیدا کردند، اما متن خطبه فقط فدک نیست باید توجه داشت می گوییم خطبه فدکیه نه اینکه فقط فدک است، بلکه اصلاً آنجا حضرت خود نظامی که دارد برپا می شود بعد این را به چالش می کشد، این نکته مهمی است که باید به آن توجه شود، حالا من از احتجاج مرحوم طبرسی جلد1، صفحه131 و 132 نقل می کنم

«لَمّا اَجْمَعَ اَبُوبَكْرٍ عَلى مَنْعِ فاطِمَةَ عليهاالسلام فَدَكاً»

وقتی که ابوبکر خواست فدک را غصب بکند از فاطمه

الإحتجاج، طبرسی، ج1، ص131و132

«وَ بَلَغَها ذَلِكَ»

به فاطمه این خبر رسید

«لاثَتْ خِمارَها عَلى رَأْسِها»

لاثت پیچاندن، نزدیک کردن است

مجری:

این خیلی مهم است گزارشی که دارد می آورد با ریزه کاری ها دارد می آورد می گوید

استاد جباری:

خمار مقنعه، مقنعه اش را بر سرش کشید

مجری:

لاثت به چه معنا بود؟

استاد جباری:

لاثت یعنی پیچید به سرش و بر سرش قرار داد در واقع به این معنا است، و مقنعه به سر کرد، حالا این روایت فعلاً همینجا باشد در پرانتز مقنعه حضرت آیا در گزارش آمده که تا کجای بدن او را می پوشاند؟ بله یک روایتی داریم از امام باقر (ع) این روایت را مرحوم طبرسی در مکارم الأخلاق آورده از امام باقر

«عن ابی جعفر قال فَاطِمَةُ(س) سَيِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ»

فاطمه سیده زنان اهل بهشت هست

مکارم الأخلاق، طبرسی

«وَ مَا كَانَ‏ خِمَارُهَا إِلَّا هَكَذَا»

خمار حضرت و مقنعه حضرت این چنین بود،

با دست حضرت اشاره کرد

«وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ إِلَى وَسَطِ عَضُدِه‏»

حضرت اشاره به اینجا کردند تا اینجا مقنعه حضرت، یعنی روی سینه و اینها را تا وسط عضد کتف حضرت پوشانده بود

«و ما استثی احدا»

این گزارش می رساند که مقدار مقنعه حضرت چطور بوده اما مقنعه تنها نبوده، این خمار یا مقنعه در قرآن کریم در سوره مبارکه نور آمده، آیه 30 و 31 راجع به همین بحث حجاب هست که «ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن» به زنان مسلمان و مؤمن می فرماید که خمار ها را که بر سر قرار می دهند، روی جَیب ها و گریبان قرار بدهند یعنی سیه و گردن را بپوشانند با این خمارها، اما در آیه 59 سوره احزاب بحث جلباب آمده که فاطمه جلباب و چادر داشته در همین گزارش مربوط به رفتن برای خطبه فدکیه، در آنجا دارد که

«لاثَتْ خِمارَها عَلى رَأْسِها»

بر سر کرد خمار را مقنعه را

«وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِها»

جلباب و چادر را هم به خود پیچید

مشتمل شد آن چادر بر فاطمه، خب آن چادر چقدر بود؟

مجری:

بعضی وقت ها ما می بینیم برخی از خواهران مان برخی از زنان مملکت، چادر که سر می کند به لباس زیر چادر دقت نمی کند، این خیلی ضروری است که الآن شما اشاره فرمودید، می گوید من که چادر پوشیده ام بدنم پوشیده است

استاد جباری:

اصلاً آیه 59 سوره احزاب به اینگونه زنان، چون جلباب بوده در صدر اسلام، خمار هم بوده خمار و مقنعه را گاهی می انداختند رها می کردند گردن ها پیدا بود فرمود

«وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‌ جُيُوبِهِنَّ»

نور/31

ای پیامبر به زنها بگو که این خمار ها را بر روی جَیب ها و گریبان ها قرار بدهند، راجع به جلباب هم می فرماید که

«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ»

به همسرانت دخترانت، و زنان مؤمن بگو

احزاب/59

«يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ»

جلباب ها را به خودشان نزدیک کنند

بپیچند به خودشان

«ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ»

این کار را بکنند شناخته می شوند به عفاف و لذا اذیت نمی شوند

و زنانی که خیلی مقید نیستند به حجاب، اینها بیشتر اذیت می شوند تجربه هم نشان داده اند در غرب تجربه کردند در غرب زنی با حجاب کامل حرکت کرد موارد تعرض در حد انگشت شمار بوده، فیلمی آمد در فضای مجازی، در حد انگشت شما متلکی چیزی گفتند و همان زن حجاب برداشت و به صورت جذابی حرکت کرد بیش از 100 مورد به او تعرض کردند، آمدند سراغ او متلک گفتند، این همین آیه است که «ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ» اگر این بحث حجاب باشد شناخته می شود به عفاف اذیت نمی شود به تعبیر شاید شهید مطهری است در کتاب مسائل حجاب به نظر من فرموده زن محجبه این چنین است، در واقع از سر تا سر وجود خود به این متعرضین افراد هرزه فریاد دور باش دور باش ساطع هست، م یگوید فاطمه (س) «وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِها» با این وضعیت از خانه خارج شد

«وَ أَقْبَلَتْ فی لُمَّةٍ مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساءِ قَوْمِها»

با گروهی از زنان خارج شد

«تَطَاُ ذُيُولَها»

چادر حضرت چه مقدار بود؟

مجری:

حتی روی زمین کشیده می شد

استاد جباری:

«تَطَاُ ذُيُولَها»

گاهی زیر پای حضرت می ماند

معنای آن این نیست که چادر باید بلند باشد به زمین کشیده بشود نه، این هم نمی رساند این را اما این را می رساند که بالأخره سر تا سر بدن را پوشانده بود گاهی زیر پای حضرت قرار می گرفت کنایه است در واقع این «تَطَاُ ذُيُولَها» کنایه است، کنایه از بلندی چادر حضرت هست و اینکه، پاهای حضرت هم پیدا نبود در هنگام خروج از خانه، حالا دیگر اینجا تعبیر ندارد جوراب پای حضرت بوده یا نبوده ولی بالأخره آن زمان شلوار پای زنها بود و شاید به اسم جوراب هم به کار می رفت روایت ساکت هست از این جهت اما از این جهت که چادر روی پا را هم می پوشاند از این روایت به خوبی استفاده می شود، این حجاب فاطمه هست، خب می آید مسجد و راه رفتن او هم

«ما تَخْرِمُ مِشْيَتُها مِشيَةَ رَسُولِ اللّه صلی الله»

مثل پیامبر حرکت می کرد

«حَتّی دَخَلَتْ عَلی أَبی بَكْرٍ وَ هُوَ فی حَشْدٍ مِنَ الْمُهاجِرينَ وَ الأنْصارِ وَ غَيْرِهِمْ فَنيطَتْ دُونَها مُلاَءةٌ»

نیامد رو در روی این مردان بنشیند در مسجد

این هم نکته سوم با آن حجاب با جمع زنان آمد به مسجد، نیامد رو در روی مردان، همان بحث حریم که اشاره شد، نیامد مردان رو به روی او بنشینند این هم اینطرف بنشیند رو در رو، «نيطَتْ دُونَها مُلاَءةٌ» پرده ای آویختند آن طرف پرده فاطمه شروع به سخن کرد.

مجری:

یعنی با این همه حجابی که داشتند، باز هم حریم بود،

استاد جباری:

بله حریم وجود داشت، و آیه دیگری که در همین سوره احزاب هست راجع به زنان پیامبر هست که

«وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ»

ای مسلمانان در خانه پیامبر می روید احیاناً پیامبر نیست همسران پیامبر می آیند چیزی می خواهید بگیرید من وراء حجاب بگیرید

احزاب/53

یعنی حریم باشد بین شما و زنان نه اینکه با زنان پیامبر رو در رو بشوید در خانه ها و حجره های آنها، آن هم باز مؤیدی هست و باز از جمله شواهد غیر از فاطمه (س) از زنان اهل بیت این یادم افتاد، جناب حکیمه، حکیمه خاتون دختر امام جواد (ع) عمه امام عسکری و همان بانوی بزرگواری که شاهد ولادت امام عصر (ع) بوده، خیلی بانوی بزرگواری است قبرش هم در همان محوطه ضریح عسکریین (ع) هست، خدا قسمت کند زیارت عسکریین (ع) را و همینطور نرجس خاتون را در آنجا، مرحوم شیخ صدوق روایتی را نقل کرده که آن راوی می گوید رفتم وارد بر حکیمه خاتون شدم که حدیثی از او بشنوم و سؤالی بکنم پرده ای آویخته شد، او آن سمت پرده من هم این سمت پرده آن حدیث را برای من نقل کرد

مجری:

در آن دوران خفقانی که بارها هم اشاره شد که مردم را تربیت می کردند برای واسطه ها و نایب ها آنجا حکیمه خاتون به عنوان نایب آقا امام حسن عسکری باز هم حواسش هست

استاد جباری:

نایب مطرح نیست آنجا

مجری:

بله آنجا عرضم این است که به عنوان اینکه حالا واسطه هست

استاد جباری:

بله یکی از زنان شاخص خاندان اهل بیت (ع) بود و ایشان می آید حدیثی بپرسد از جناب حکیمه خاتون به عنوان دختر امام معصوم اما تصریح دارد روایت می گوید پرده آویخته شد این از آن سمت پرده، اینها همه درس هست، حالا یک وقت ما می گوییم که

مجری:

من می خواهم آن جنبه اجتماعی که حضرتعالی هم اشاره داشتید را عرض کنم که با اینکه زنان ما و این بزرگواران در جایگاه اجتماعی خاصی هستند باز هم این را رعایت کردند

استاد جباری:

خود این نشان می دهد که پس اینها حضور اجتماعی دارند، مردی می آید حدیث می شنود از او اما با رعایت حدود، یک وقت هست که خدای نکرده کسی می گوید من راه خودم را می خواهم بروم من اینطور تشخیص دادم خب بسم الله راه تان را بروید هرچه تشخیص دادید، یک وقتی می بینیم نه می گوید من بر اساس الگو های این انسان های کامل می خواهم حرکت کنم، الگو این هست، آنچه که ما به آن رسیدیم و در روایات منعکس شده همین چیزهایی است که داریم می خوانیم و از آن می خواهیم ان شاءالله درس بگیریم این در ارتباط با آن بحث خطبه و اینکه حجاب فاطمه چگونه بود، عزیزان شاید زیاد شنیده باشید جریان نابینا را، ابن ام مکتوم که همراه پیامبر وارد خانه فاطمه می خواستند بشوند و اذن خواست پیامبر اکرم که من وارد شوم فاطمه فرمود بله وارد شوید، فرمود من و آن کسی که همراهم هست، فاطمه عرض کرد به پیامبر که پس بگذارید من حجاب بگیرم بروم بهت پشت حجاب و پشت پرده، پیامبر فرمود که این نابینا است بعداً می فرماید، حالا خود این روایت را من بخوانم دقیق تر هست سند آن را هم اشاره کنم، این را در دعائم الإسلام قاضی نعمان تمیمی مغربی از علمای شیعه اسماعیلی مذهب قرن4 هست البته بعضی قائل هستند این تقیه می کرده و شیعه امامی مذهب بوده، کتاب دعائم الإسلام از منابع هست مرحوم علامه مجلسی جزو منابعش در بحار است آنجا نقل می کند، و مرحوم قطب راوندی در النوادر خود نقل می کند صفحه119، در دعائم الإسلام جلد2، صفحه 214، مرحوم مجلسی هم در جلد 43 بحار صفحه 91 نقل کرده این سند هست که عرض کردم از کهنترین سند ها اشاره شده

مجری:

یعنی یک گزارش تاریخی بی اساسی نیست

استاد جباری:

بی اساس نیست بله در منابع کهن ما از قرن 4، قرن6 منابع این را نقل کردند، امام صادق عن جعفر بن محمد (ع) از امام صادق نقل شده

«اِسْتَأْذَنَ أَعْمَی عَلَیفَاطِمَةَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَیْهَا»

یک فرد اعمی اذن خواست وارد خانه فاطمه شود

دعائم الإسلام، نعمان تمیمی مغربی، ج2، ص214

« فَحَجَبَتْهُ»

در پس حجاب رفت

«فَقالَها النبی صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لِمَ حَجَبْتِهِ وَ هُوَ لا یَراکِ»

چطور در پس حجاب (پرده) قرار گرفتی در حالی که او تو را نمی بیند

نابینا است، جالب هست پاسخ فاطمه

«فَقَالَتْ یا رسول الله إِنْ لَمْ یَکُنْ یَرَانِی فَأَنَا اَیَرَهُ »

این یک نکته، اگر او نمی بیند من او را می بینم، یعنی هم مجلس می شوم با او من او را نگاه می کنم، اما این فقط نیست در اذهان گاهی فقط این است می گویند خب فاطمه در جامعه که حضور پیدا می کرد، مردان را می دید به چشمش می خورد، اینجا هم یک نابینا است آن هم ابن ام مکتوم که حالا سنی از او گذشته، چطور در یک اتاق او یک طرف بنشیند فاطمه هم یک طرف بنشیند، چه اشکالی دارد، اما چون به قسمت بعدی روایت گاهی توجه نمی شود این سؤال پیش می آید، اولاً من او را می بینم

«و هو یشم الریح»

او بوی خوش من را استشمام می کند

خود این نشان می دهد که فاطمه در منزل عطر استعمال می کرده استفاده می کرده و خب خود رساندن بوی عطر زن به فرد نامحرم نهی شده، در روایتی پیامبر لعن کرد، زنانی که، و اینکه این زنان مورد لعن فرشتگان هستند، و دور از رحمت خدا هستند تا زنی که عطر استعمال بکند «و خرج من بیتها» از خانه خارج بشود، «فهو یلعن حتی دخل بیتها» قریب به این مضمون، از رحمت خدا به دور است تا برگردد به خانه

مجری:

ولی زیبایی هایش را دیگران می بینند

استاد جباری:

بله آن زیبایی ظاهری دیگر است اما خود این عطر استعمال کردن موجب جذب افراد می شود و تا این درجه اسلام تأکید دارد بر مسئله حجاب و عفاف و حریم

مجری:

این یک تکریم زن هست واقعاً چقدر این زن ارزش دارد که

استاد جباری:

اما در محیط خانه چه؟ برای شوهرت خودت را معطر کن آرایش کن بهترین لباس ها را بپوش و الآن برعکس هست بعضاً در نظام غرب در بیرون برای دیگران خودش را می آراید اما در خانه دیگر خسته می شود توجه به این جهت ندارد، فرمود «و هو یشم الریح» و او بوی خوش من را استشمام می کند، اینجا پیامبر فرمود

فقال رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَشْهَدُ أَنَّکِ بَضْعَةٌ مِنِّی»

شهادت می دهم تو پاره تن من هستی

پیامبر تأیید می کند این رفتار فاطمه (س) را

مجری:

درستی آن کار آنقدر بالا است که حضرت پیامبر آنجا می گوید تو پاره تن من هستی و کارت درست است، اینقدر درست هستی که می شود حتی بحث عصمت را مطرح کرد، استاد این مطلبی که شما فرمودید یک قول معروفی هست حالا این را شاید شما داشته باشید برای ما بیان کنید یا در فرصتی این را برای ما به صورت مفصل بیان کنید، این مثال زیبایی که من همیشه این را شنیدم که حضرت زهرا (س) حجاب را برای یک زن مثل آن دری که داخل صدف هست ترسیم کردند، این خیلی نکته مهم و آموزنده ای هست، یکی از فیلم های صد ثانیه ای در یکی از جشنواره هایی، که جشنواره فیلم های صد ثانیه ای هم مطرح می شود که حالا من با آنکه نه ملاقاتی کردم با سازنده آن فیلم نه چیزی مطمئن هستم از این آیه گرفته که یک فانوس را گذاشت شعله ای در آن بود شیشه نداشت بادی آمد و آن شعله خاموش شد در نمای بعد آمد آن فانوس را روشن کرد یک دفعه یک شیشه که همان زجاج در آیه سوره نور هم آمده در آنجا باعث شد آن شعله روشن بماند، این خیلی مثال قشنگی می شود

استاد جباری:

بله مثال های زیادی هست، امروزه بخصوص گاهی همین تیکه فیلم ها که ساخته می شود در یک فیلمی دیدم که دختر بد حجابی پدرش می خواهد او را متوجه حجاب بکند برای آن موبایلش یک کاور و یک محافظی قرار داده بود، به او می گوید که چرا این را قرار دادی می گوید برای اینکه محفوظ بماند خش نیفتد، می گوید فکر نمی کنی حجاب هم فلسفه اش همین است؟ یعنی در واقع یک چیز با ارزش را در کاور قرار می دهند در یک پوششی قرار می دهند اگر اسلام برای زنان ارزش و کرامت قائل نبود و فراتر از دُر، این زن انسان هست می تواند انسان کامل بشود چنین زنی از کانال رعایت این دستورات به آن مراحل عالی کمالات می رسد؛ متأسفانه امروز زنها گاهی توجه ندارند، شاید از روی جهالت است می گویند بله سر تا پای ما پوشیده است، اما ممکن است با یک لباس چسبی شلوار چسبی یا ساپورت می گویند بدن ما پوشیده است دیگر در حالی که حجاب دو بعد دارد، یک بعد پوشش یک بعد اینکه پوشش به گونه ای باشد که محرک نباشد و حجم بدن پیدا نباشد فاطمه (س) در طول حیاتش که توجه به این جهت دارد برای بعد از وفاتش که چند نفری که خواهند آمد شبانه نماز بر پیکر فاطمه بخوانند و دفن شود برای آن دارد فکر می کند، این روایت معروف اسماء بنت عمیس هست که حالا دیگر فرصت نیست اسماء می گوید دیدم فاطمه نگران هست گفتم ما در حبشه که بودیم تابوت درست می کردند یک چوبی خم می شد روی تابوت روی آن پارچه ای می کشیدند، می گوید فاطمه شاد شد و وصیت کرد که برای من هم چنین چیزی را بسازید.

مجری:

خیلی ممنون جناب آقای دکتر جباری عذر خواهی می کنم، بحث خیلی شیرین است و باز هم جا دارد که بحث کنیم ولی متأسفانه وقت مان به پایان رسید و می گوید به پایان آمد این دفتر حکایت همچنان باقی است، خیلی متشکرم جناب آقای دکتر جباری، وقت هم نداریم از شما عزیزان هم تشکر می کنم که بیننده برنامه خودتان بودید امیدوارم که این برنامه و این دقایقی که در خدمت شما بودیم برای شما هم مورد استفاده قرار گرفته باشد، با دعای تعجیل در فرج آقا امام عصر شما را به خدای منان می سپاریم.

اللهم عجل لولیک الفرج.

منتخب شبکه

موارد بیشتر